Zwartnice znaną powszechnie jako Amarylis (chociaż de facto nim nie jest) bez wątpienia można uznać za prawdziwą gwiazdę wśród kwiatów doniczkowych. Wielkie, niezwykle ozdobne kielichy na mocnej łodydze zachwycają gamą barw i kształtów. Jest on piękną świąteczną ozdobą i niekwestionowanym kwiatem miesiąca grudnia.
Hippeastrum czy Amarylis?
Sprzedawane w kwiaciarni Amarylisy, chociaż należą do rodziny amarylkowatych, poprawnie powinny być nazywane Hippeastrum, po polsku Zwartnicą bo właśnie do tego botanicznego rodzaju należą. Nazwa Hippeastrum ma swoje pochodzenie z języka greckiego: słowo „hippeus” znaczy rycerz (jeździec), natomiast „astron” oznacza gwiazdę. Łuski cebuli, które są silnie zwarte, nawiązują do polskiej nazwy – zwartnica.
Prawdziwe amarylisy mają zbliżony wygląd, ale różnią się przede wszystkim terminem kwitnienia – kwitną latem, a nie zima i są roślinami ogrodowymi, uprawianymi w Polsce sezonowo. Kwiaty prawdziwych amarylisów są drobniejsze, za to jest ich o wiele więcej na łodydze (nawet do 12). I chociaż różnica jest spora, nazwa amarylis na dobre przylgnęła do roślin doniczkowych. Dlatego w tym artykule też będziemy stosować te dwie nazwy zamiennie.
Hippeastrum to roślina cebulowa. Kwitnie zimą, często na przełomie grudnia i stycznia dlatego tak często zdobi nasze domy na Gwiazdkę. Okresem kwitnięcia rośliny możemy swobodnie sterować. Musimy tylko pamiętać, że cebulka potrzebuje od 4 do 8 tygodni od posadzenie w doniczce do pojawienia się pierwszego kwiatka. W zależności od wielkości cebulki roślina może wypuścić od 2-6 kwiatostanów, a na jej łodydze pojawia się zwykle od czterech do sześciu imponujących kwiatów.
Kiedy kupować i jak wybierać Hippeastrum (Amarylis)?
Cebulki hippeastrum najlepiej kupować jesienią i zimą. Jeżeli nie zależy wam na kwitnieniu cebulek w okresie świąt, warto poczekać z zakupem cebulek do początku lub połowy grudnia. O tej porze online można znaleźć zjawiskowe odmiany cebul w bardzo promocyjnych cenach. Odmianę Aphrodite kupiłam online przeceniona z 65 zł na 15 zł za cebulkę. Tej odmiany raczej nie znajdziemy w marketach z resztą jak i pozostałe odmiany z podwójnym kwiatem. Markety w ofercie mają standardowe Amarylisy w bardzo przewidywanych barwach. Takie pojedyncze amarylisy pięknie wyglądają posadzone w grupie po 3-5 cebulek w jednej doniczce. Już po świętach takie cebulki z wypuszczoną łodygą gotową do rozkwitnięcia można kupić już za 5 zł szt.
Wybierając cebulkę stacjonarnie w sklepie warto sięgnąć po dorodne, nieuszkodzone okazy.
Cebulkę amarylisów możemy zasadzić w ziemi lub postawić do wody w specjalnym naczyniu. Trzeba tylko pamiętać, że włożone do wody musimy przesadzić do ziemi po przekwitnięciu.
W ostatnich latach w sprzedaży pojawiły się zawoskowane cebulki amarylisów. Z taką cebulą w wosku nie musimy już nic robić. Przynosimy ją do domu i wybieramy miejsce gdzie będzie stać. Nie musimy jej ani przesadzać, ani podlewać. Po przekwitnięciu zdejmujemy delikatnie wosk z cebulki i sadzimy ją do ziemi. Dalej dbamy tak samo jak o zwykle cebulki. Zawoskowane cebulki to świetna alternatywa amarylisów w doniczce. Można ich wykorzystać w różnych świątecznych kompozycjach czy powiesić do sufitu do góry cebulką.
Sadzenie amarylisów do doniczki
Sadzimy amarylis do doniczki o średnicy niewiele większej od wymiaru cebuli. Doniczka ma być dobrze zdrenowana warstwą drobnych kamyków. Cebulę zagłębia się w ziemię tak głęboko, aby wystawała z niej jedna trzecia. Korzeni nie należy podwijać. Po posadzeniu umiarkowanie podlewamy ziemię starając się nie rozlewać wody na cebulkę. Po podlaniu rośliny szybko zacznie się rozwijać pęd. Następne podlewanie wykonujemy tylko wtedy kiedy pęd wyrośnie na około 10 cm.
Dopóki amarylis nie zakwitnie musi mieć stanowisko jak najbardziej jasne i lekko ciepłe. Parapet w danym wypadku będzie najlepszym miejscem. Dzięki temu będzie kwitła znacznie dłużej. Po rozpoczęciu kwitnienia warto przestawić amarylis jak najdalej od grzejnika w bardziej chłodne miejsce. W cieple kwiaty zamierają o kilkanaście dni szybciej.
Kwiaty amarylisa są tak duże, że kwitnąca roślina często wymaga podparcia, by się nie przewracała.
Pielęgnacja amarylisów po przekwitnięciu
Przekwitnięte kwiatostany odcinamy, aby amarylis nie tracił energii na wytwarzanie nasion. W okresie wzrostu od wiosny do lata wąskie liście rośliny powinny otrzymywać wystarczająco wody i pożywienia, aby zgromadzić porcję energii w cebuli. W tym okresie regularnie dokarmiany roślinę bio nawozem. Po przekwitnięciu, donice należy przenieść w miejsce słoneczne, przewiewne i ciepłe, by roślina mogła wypuścić dekoracyjne liście. Amarylis można również wynieść do ogrodu lub na taras.
Nawożenie amarylisa
Nawozimy amarylis nawozem uniwersalnym co około trzy tygodnie. Roślinę przestajemy nawozić, gdy pojawią się na niej pąki kwiatowe.
Roczny kalendarz pielęgnacji hippeastrum
Grudzień – Styczeń: Temperatura powietrza od 18 do 22ºC przed kwitnieniem, 16-18 podczas kwitnienia. Stanowisko jasne, ale bez bezpośredniego nasłonecznienia. Podlewamy tak aby cebula pozostawała sucha.
Luty – Kwiecień: Odcinamy zwiędłe kwiatostany rośliny przy cebulce. Pozostawiamy liście na roślinie. Przenosimy w jasne ciepłe miejsce podlewały, zaczynamy regularnie nawozić.
Maj – Lipiec: Najlepiej wstawić doniczkę na zewnątrz w półcień. Raz w tygodniu lekko zasilamy płynnym nawozem.
Sierpień: Przestajemy podlewać. Liście zaczną zasychać i rozpocznie się faza odpoczynku.
Wrzesień – październik: Odcinamy stare zeschłe liście. Doniczkę ustawiamy w ciemnym miejscu w temperaturze około 15ºC. Nie podlewamy. Jeśli nie macie piwnicy lub miejsca gdzie jest stale ciemno doniczkę z cebulka można również postawić do pudełka z kartonu.
Listopad: Przesadzamy cebulę do nowej ziemi (zagłębić w ziemi do ⅓). Po posadzeniu lekko podlać. Doniczkę ustawiamy w jasnym i ciepłym miejscu. Kiedy pęd będzie miał około 10 cm, podlewamy lekko co tydzień.
